Διαταραχές σάλιου
Οι σιαλογόνοι είναι οι αδένες που παράγουν το σάλιο και διακρίνονται σε μείζονες και ελάσσονες. Οι μείζονες περιλαμβάνουν τις παρωτίδες (στα μάγουλα), τους υπογνάθιους (κάτω από την κάτω γνάθο) και τους υπογλώσσιους (κάτω από την γλώσσα). Οι ελάσσονες είναι εκατοντάδες (700-1000) μικροί αδένες διάσπαρτοι σε όλο σχεδόν το βλεννογόνο του στόματος, της γλώσσας και του φάρυγγα.
Καθημερινά παράγεται περίπου 0,5 – 1,5 λίτρο σάλιο σε φυσιολογικές συνθήκες, από το οποίο το 70% παράγεται από τους υπογνάθιους, το 25% από τις παρωτίδες και το υπόλοιπο 5% από τους υπογλώσσιους και τους ελάσσονες σιαλογόνους αδένες. Το σάλιο αποτελείται κατά 99,5% από νερό, ενώ το 0,5% περιλαμβάνει ιχνοστοιχεία, πρωτεΐνες, βιταμίνη C, ένζυμα, αντισώματα, ορμόνες και ανόργανα άλατα.
Το σάλιο χρησιμεύει στη:
- δημιουργία του βλωμού (μπουκιά τροφής)
- πέψη (περιέχει αμυλάση)
- προστασία των δοντιών (ξεπλένει, προστατεύει από πλάκα – τερηδόνα)
- ελάττωση της τριβής κατά τη μάσηση
- διατήρηση όξινου pH στο στόμα
- προστασία του οργανισμού (αντιμικροβιακή δράση)
Η ποσότητα του παραγόμενου σάλιου διαφέρει από άτομο σε άτομο και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία, το φύλο, η ψυχική κατάσταση, οι συνήθειες (κάπνισμα, αλκοόλ, διατροφή), τα ερεθίσματα (όσφρηση, γεύση, θέα τροφής), η λήψη φαρμάκων και η κληρονομικότητα.
Ως διαταραχή στην παραγωγή του σάλιου ορίζεται κάθε σημαντική και μεγάλης διάρκειας μεταβολή στην ποσότητα του παραγόμενου εκκρίματος. Αν υπάρχει αύξηση τότε προκύπτει σιαλόρροια, ενώ αν υπάρχει μείωση τότε εμφανίζεται ξηροστομία.
Αίτια Σιαλόρροιας
- Ανατολή δοντιών στα παιδιά
- Κατάχρηση καπνού
- Φάρμακα (πιλοκαρπίνη, ισταμίνη, νικοτινικό οξύ)
- Παθήσεις στόματος
- Παθήσεις Νευρικού συστήματος (νόσος Πάρκινσον, επιληψία)
- Παράλυση μυών κατάποσης
Ψυχογενή αίτια
Αίτια Ξηροστομίας
- Έντονη άσκηση
- Αφυδάτωση
- Παθήσεις Σιαλογόνων Αδένων
- Φάρμακα (ατροπίνη, ηρεμιστικά, αντισταμινικά)
- Σακχαρώδης Διαβήτης
- Ακτινοθεραπεία
- Ψυχογενή αίτια